Ιαματικές Πηγές Φθιώτιδας

Ιαματική Πηγή Θερμοπυλών

     Είναι λογικό να ξεκινήσει κανείς την αναφορά του στις πηγές της Φθιώτιδας με την παρουσίαση της πηγής των Θερμοπυλών; Είναι λέτε; Είναι η πιο γνωστή λουτροπηγή της Ελλάδας διεθνώς ή ο πιο γνωστός τόπος λουτροθεραπείας; Φυσικά και όχι. Είναι μία περιοχή έτσι διαμορφωμένη ώστε να είναι ελκυστική; Όχι βέβαια… Είναι εύκολη η χρήση του θερμού νερού, με συνθήκες ασφάλειας και παροχής στοιχειωδώς καλών υπηρεσιών; Δυστυχώς όχι… Τότε τι μας κάνει να την παρουσιάζουμε πρώτη τούτη την πηγή και θα την παρουσιάζαμε πρώτη ακόμα και αν μιλούσαμε για τις πηγές όλης της χώρας;

1^ον: Μόλις φτάσει κάποιος στον μικρό (σε ύψος μικρό) καταρράκτη στα ριζά του βουνού αντιμετωπίζει ένα θέαμα πραγματικά ξεχωριστό: ένα ορμητικό ρεύμα νερού από τον καταρράκτη αλλά και από διπλανά σημεία δημιουργεί τελικά ένα ποτάμι θερμού νερού. Τώρα νοιώθουμε την μεγάλη ενέργεια του εσωτερικού της γης. Αν ακόμα συνειδητοποιήσει κανείς ότι βρίσκεται μπροστά στην μεγαλύτερη παροχή θερμής-ιαματικής πηγής σε ολόκληρη την Ευρώπη, δεν μπορεί παρά να αισθανθεί δέος για την δύναμη της φύσης… Σύμφωνα με τον δρ. γεωλόγο κ. Ζήση Αγγελίδη (τον σημαντικότερο γνώστη των θερμών πηγών στην χώρα μας) η παροχή της Πηγής Θερμοπυλών αγγίζει τα 1.000 κυβικά μέτρα την ώρα !!! Είναι τόσο πολύ αυτό το νερό; Αν υπολογίσουμε ότι μία πισίνα ιαματικού νερού διαστάσεων 70-100 τ.μ. μπορεί να λειτουργήσει ικανοποιητικά με παροχή 10-15 κ.μ./ώρα (στο περίπου) και να εξυπηρετήσει ας πούμε 20 άτομα ταυτόχρονα, τότε οι περίπου 100 τέτοιες πισίνες που μπορεί να υποστηρίξει αυτό το …θερμό ποτάμι, θα εξυπηρετούσαν ταυτόχρονα …2.000 λουόμενους!!! …δηλαδή …μία μικρή πόλη!!!

2^ον: Η ιστορικότητα του τόπου αυτού είναι αναγνωρίσιμη παγκοσμίως λόγω της Μάχης των Θερμοπυλών στα 480 π.Χ. και αποτελεί μαζί με τις άλλες μάχες των Ελληνο-Περσικών πολέμων καθοριστικής σημασίας γεγονότα για την εξέλιξη όχι μόνο του Ελληνισμού αλλά και όλου του δυτικού κόσμου (τουλάχιστον), καθώς η επικράτηση του πανίσχυρου Περσικού στρατού θα ακύρωνε την μεγάλη άνθηση του Ελληνικού πνεύματος τις αμέσως επόμενες δεκαετίες μετά τους νικηφόρους τελικά για τους Έλληνες πολέμους.

    Ο τόπος αυτός λοιπόν, είναι συνδεδεμένος με ένα σπουδαίο ιστορικό γεγονός, χωρίς να είναι φυσικά το μόνο, αφού και άλλες μάχες δόθηκαν στην περιοχή μιας και τα στενά των Θερμοπυλών αποτελούσαν κομβικό σημείο ελέγχου της κίνησης από βορρά προς νότο και αντίστροφα.

    Ιστορικά και μυθολογικά τα θερμά νερά συνδέονται με την ίαση και την ευεξία και πολλοί ήρωες της μυθολογίας αλλά και επιφανείς άνδρες της αρχαιότητας θα πέρασαν τον χρόνο τους προσφέροντας στον εαυτό τους αναζωογόνηση στις πασίγνωστες από τους αρχαίους χρόνους πηγές των Θερμοπυλών. Σύμφωνα με τη μυθολογία ο Ήφαιστος μετά από παράκληση της θεάς Αθηνάς δημιούργησε τις πηγές για να πλένεται και να ανακτά τις δυνάμεις του ο Ηρακλής μετά τους άθλους του.

3^ον: Υπάρχει άραγε και τρίτος λόγος που είναι τόσο σημαντικές αυτές οι ιαματικές πηγές; Απαντώ: Αν μου βρείτε άλλα θερμά νερά, τέτοιας ποσότητας, τέτοιας θερμοκρασίας (40 C), σε τέτοιο ιστορικό τόπο, να περνάνε δίπλα και κάτω από την κεντρική οδική αρτηρία της χώρας, τότε θα σας πω ότι δεν είναι τόσο σημαντικός παράγοντας καθώς δεν αποτελεί το μόνο ξεχωριστό σημείο διαφήμισης των θερμών-ιαματικών νερών της Φθιώτιδας και της χώρας ολόκληρης.

    Να όμως που αυτή τους η διέλευση και η εικόνα που αντικρύζει ο περαστικός, θα μπορούσε να αποτελεί μία πρώτης τάξης δωρεάν, συνεχή και πειστική διαφήμιση για το θερμαλιστικό δυναμικό του τόπου μας. Φυσικά η σημερινή εικόνα απέχει πάρα πάρα πολύ από την εικόνα που θα μπορούσε να δημιουργηθεί και να θαυμάζει ο περαστικός. Παρόλα αυτά και σήμερα, με αυτή την κατάσταση, η εικόνα του ιαματικού νερού με την μεγαλύτερη ποσότητα πανευρωπαϊκά, είναι εκεί και υπενθυμίζει τον πλούτο που διαθέτουμε.

    Ας δώσουμε τώρα περισσότερα στοιχεία για την πηγή και τις δυνατότητες λουτροθεραπείας στις Θερμοπύλες.
Το ιαματικό νερό προέρχεται από ένα δίκτυο 3 κυρίως θειούχων θερμοπηγών. Οι πηγές αυτές βρίσκονται πάνω στο υδροφόρο τόξο που ξεκινά από το Σμόκοβο (στα όρια Καρδίτσας-Φθιώτιδας), περνάει από τις πηγές της δυτ. Φθιώτιδας και καταλήγει στα Καμένα Βούρλα. Το βάθος του υδροφορέα είναι σύμφωνα με τους γεωλόγους στα 2.000 μ. με 3.000 μ. (Ευαγγελόπουλος, 1985).

Χημική Σύσταση:
    Η πηγή έχει θερμοκρασία 40 βαθμούς Κελσίου και το νερό θεωρείται υπέρθερμο Cl- Na- K- HS-Br-CO₂ υποτονικό, ιαματικό νερό. Η παρουσία του χημικού στοιχείου Θείο είναι έντονη καθώς είναι εμφανής η μυρωδιά του υδροθείου(οσμή κλούβιου αυγού) στην περιοχή αλλά και ορατή η απόθεση υποκίτρινου ιζήματος από θειάφι κατά μήκος της ροής του θερμού νερού. Στον επόμενο πίνακα παριστάνονται μετρήσεις βασικών χημικών συστατικών σε διαφορετικές χρονικές στιγμές από διάφορους ερευνητές (πηγή: Μαννασής Μήτρακας, Πανελλήνιο Συνέδριο Υδροθεραπείας Λαμία 1998).
 

Παράμετρος	Μήτρακας 1997	Minissale 1989	Dominco 1975	EOT 1966
Na+	2.601	2.392	2.388	1.979
K+	121	105	136	172
Ca2+	633	548	493	524
Mg2+	199	191	182	185
Cl-	4.952	4.473	4.379	3.945
HCO3-	952	952	898	721
SO4-	434	509	417	398
HS-	0,50	-	-	0.46

Ενδείξεις Λουτροθεραπείας

    Οι παθήσεις για τις οποίες συνίσταται η χρήση του νερού είναι Ρευματικές, Αρθριτικές, Γυναικολογικές, Δερματικές (πηγή: Ελληνικός Θερμαλισμός-Ιαματικός Τουρισμός, έκδοση του Συνδέσμου Ιαματικών Πηγών Ελλάδος).

Σύντομο ιστορικό της λουτροθεραπείας:
Φαίνεται ότι η λουτροθεραπεία ξεκίνησε σε οργανωμένη μορφή το 1935 όταν κατασκευάστηκε ένα υδροθεραπευτήριο που περιείχε 20 λουτήρες ατομικούς και τρεις πισίνες. Φτιάχτηκαν και δύο ξενοδοχεία, αρχικά το "Ασκληπιός" και αργότερα, την δεκαετία του 1980 το "Αίγλη" το οποίο όμως δεν λειτούργησε ποτέ...
Στα τέλη του 19ου αιώνα υπάρχουν αναφορές ότι οι λουόμενοι έκαναν το μπάνιο τους εντός φυσικού σπηλαίου και έμεναν σε πρόχειρα παραπήγματα (Δαλέζιος, 1981, Παπαγεωργίου, 2009). Την δεκαετία του 1910 οι λουόμενοι έφταναν τους 2.000 τον χρόνο και εξυπηρετούνταν από δύο κολυμβητικές δεξαμενές ενώ υπήρχαν και 30 ενοικιαζόμενα δωμάτια στον ομώνυμο διπλανό οικισμό (Παπαμάρκου, 1916, Παπαγεωργίου, 2009). 


Στην περιοχή λειτουργούσε νερόμυλος όπως αποδεικνύεται από περιγραφή Γερμανού περιηγητή:

Η ανάρτηση θα συνεχίσει να εμπλουτίζεται ....