ΙΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΚΑΜΕΝΩΝ ΒΟΥΡΛΩΝ

Οι πηγές στην περιοχή αυτή είναι πολλές και βρίσκονται σε δύο ξεχωριστές περιοχές: Η πρώτη εντός της Λουτρόπολης με τις γνωστές ραδονιούχες πηγές και η δεύτερη σε απόσταση 2,5 χλμ. δυτικά και προς Λαμία. Η ύπαρξη των ραδονιούχων πηγών οι οποίες θεωρούνται όχι μόνο σπάνιες αλλά και δραστικές έναντι αρκετών παθήσεων, συνδυάστηκε με σοβαρές επενδύσεις από την δεκαετία του 1930 και έτσι δημιουργήθηκε ένας γνωστός τουριστικός προορισμός, τα Καμένα Βούρλα.

Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των επενδύσεων όλες αυτές τις δεκαετίες αφορούσε το θερμαλιστικό πάρκο εντός της Λουτρόπολης. Στην άλλη περιοχή με ιαματικές πηγές, την περιοχή Κονιαβίτη, η χρήση του ιαματικού νερού γίνεται ελεύθερα, σε υπαίθριες δεξαμενές χωρίς κάποια επέμβαση από τον ιδιοκτήτη (Ε.Ο.Τ.-Ε.Τ.Α.Δ.) αλλά ούτε και κάποιο σχεδιασμό.

Γεωλογικά στοιχεία

Ας δούμε πρώτα τις πηγές, την γεωλογία τους και τον χημισμό τους.  Η ύπαρξη της θερμής λεκάνης μάγματος σε μεγάλη απόσταση περιμετρικά του υφαιστείου της Λιχάδας σε συνδυασμό με το ρήγμα που διατρέχει την περιοχή των Καμένων Βούρλων, προκαλεί την εμφάνιση των θερμών πηγών.

Το ρήγμα που παριστάνεται στο σχήμα, αποτελεί τμήμα (ένα από τα τέσσερα) του ρήγματος που ξεκινάει από την Αρκίτσα και φτάνει ως τις Θερμοπύλες. Διακρίνεται με το αστέρι η θέση του ηφαιστείου των Λιχάδων και ακριβώς από κάτω το ρήγμα στα Κ. Βούρλα. Σημαντικό ρόλο έχει και η ύπαρξη υδροπερατών πετρωμάτων όπως ασβεστόλιθοι τα οποία επιτρέπουν την διήθηση και αποθήκευση μεγάλων ποσοτήτων νερού στο υπέδαφος (Πουλτσίδης, 2012).

Τα θερμά νερά προέρχονται από μεγάλα και θερμά βάθη προερχόμενα από τις κατακρημνίσεις (βροχές, χιόνια) και την είσοδο του στο υπέδαφος. Εκεί αναμειγνύεται και με νερό που προέρχεται από την θάλασσα. Το θαλασσινό νερό συμμετέχει σε ποσοστό περίπου 40%. Η ανάμειξη γίνεται σε μεγάλα βάθη, κάτω από 100 μ.

Στο γεωθερμικό πεδίο εντός της Λουτρόπολης, το θερμό νερό εμφανίζεται σε μία έκταση περίπου 1 τ.χλμ. σε χαμηλό βάθος από 5 μ. ως 10 μ. και σε κάποιες βαθιές γεωτρήσεις που έχουν γίνει εμφανίζεται σε βάθη ως και 350 μ.

Στο γεωθερμικό πεδίο της περιοχής Κονιαβίτη, το θερμό νερό αναβλύζει στο διαχωριστικό σημείο μεταξύ του βουνού και της αρχής της πεδιάδας και εμφανίζεται σε 4 θέσεις. Το μέτωπο των 4 αναβλύσεων έχει μήκος 1 χλμ.

Ιαματικές πηγές

 Ιαματικές πηγές εντός της Λουτρόπολης (Ραδονιούχες): Οι πηγές αυτές εμφανίζονται σε διάφορα σημεία, κυρίως μέσω γεωτρήσεων αλλά και με την μορφή πηγών-αναβλύσεων σε μία περιοχή κοντά στο βουνό. Στον χάρτη βλέπουμε τις πηγές ΕΟΤ όπου στην θέση αυτή βρίσκονται οι πηγές Γεωργαλά, Μεταξά, Παπαστράτου, Βασιλειάδη και η πηγή ΙΓΜΕ σε κοντινή απόσταση με αρτεσιανό θερμό νερό λόγω γεώτρησης που είχε πραγματοποιηθεί παλαιότερα. Η θερμοκρασία του νερού στα σημεία αυτά κυμαίνεται από 37 C ως 45 C. Προχωρώντας προς την θάλασσα, υπάρχουν ακόμη 3 γεωτρήσεις οι οποίες ή τροφοδοτούν παροδικά τις εγκαταστάσεις υδροθεραπείας (γεώτρηση Βλάση) ή παραμένουν ανενεργές. Η μία εξ αυτών, η γεώτρηση "Έρως" παροχής 100 κυβ. μ./ώρα, είναι δημοτική και βρίσκεται σε διαδικασία αναγνώρισης της με βάση τον νόμο 3498/2006.

Φτάνουμε σε κοντινή θέση στην θάλασσα και συναντούμε την ιαματική πηγή "Δημαρχείου", δημοτική πηγή πίσω από το Δημαρχείο. Είναι η μόνη πηγή η οποία έχει αναγνωριστεί με ΦΕΚ (16/4/2016).

Το νερό όλων αυτών των πηγών λέγεται ραδιούχο, ενώ στην πραγματικότητα περιέχει αέριο ραδόνιο. Το θερμό νερό καθώς ανεβαίνει από το υπέδαφος, συναντά πετρώματα τα οποία περιέχουν το ραδιενεργό στοιχείο Ράδιον το οποίο καθώς διασπάται αυθόρμητα, παράγει ακτινοβολία και αέριο Ραδόνιο. Το Ραδόνιο με την σειρά του εκπέμπει και αυτό ακτινοβολία η οποία ασκεί δράση στον οργανισμό του λουόμενου ταυτόχρονα με τους άλλους παράγοντες (θερμότητα, χημικά στοιχεία).


Ιαματικές πηγές της περιοχής Κονιαβίτη: Όπως φαίνεται καθαρά και στον χάρτη υπάρχουν 4 αναβλύσεις οι οποίες δίνουν νερά κατά βάση χλωριονατριούχα και υδροθειούχα. Καθώς κινούμαστε από τα Καμένα Βούρλα προς τις πηγές (από τον δυτικό κόμβο) και μετά από 1 χλμ. συναντούμε τις πηγές Κονιαβίτη, με αρκετή ποσότητα νερού (περίπου στα 100 κυβ.μ./ώρα). Μετά από 500 μ. φτάνουμε στις πηγές Καλλυντικές και ακριβώς δίπλα (στα 30 μ.) στην πηγή Αφροδίτης. 

Μετά την πηγή Αφροδίτης συναντά κανείς μία ακόμη ιαματική πηγή, την πηγή Θρονίου σε απόσταση 300 μ. και αφού προσπεράσουμε την εγκατάσταση του Βιολογικού Καθαρισμού.

Χρήση των πηγών και χημική σύσταση

1. Ραδονιούχες πηγές του Ε.Ο.Τ.: Οι πηγές αυτές τροφοδοτούν τις εγκαταστάσεις των κτηρίων του ΕΟΤ (τα οποία εκμεταλλεύεται από το 1998 ιδιωτική εταιρεία). Πιο συγκεκριμένα τροφοδοτείται το υδροθεραπευτήριο "Ιπποκράτης" το οποίο λειτουργεί από τον Μάιο ως τον Οκτώβριο (πρωινές ώρες), τροφοδοτείται η εξωτερική ιαματική πισίνα και οι εσωτερικές ιαματικές πισίνες του ξενοδοχείου "Γαλήνη" και αρκετά δωμάτια του ίδιου ξενοδοχείου. Το ξενοδοχείο τα τελευταία χρόνια είναι ανοιχτό από τον Μάρτιο ως τον Οκτώβριο και κάποια Σαββατοκύριακα τον υπόλοιπο χρόνο.

συνεχίζεται...

Ιαματική Πηγή Θερμοπυλών

     Είναι λογικό να ξεκινήσει κανείς την αναφορά του στις πηγές της Φθιώτιδας με την παρουσίαση της πηγής των Θερμοπυλών; Είναι λέτε; Είναι η πιο γνωστή λουτροπηγή της Ελλάδας διεθνώς ή ο πιο γνωστός τόπος λουτροθεραπείας; Φυσικά και όχι. Είναι μία περιοχή έτσι διαμορφωμένη ώστε να είναι ελκυστική; Όχι βέβαια… Είναι εύκολη η χρήση του θερμού νερού, με συνθήκες ασφάλειας και παροχής στοιχειωδώς καλών υπηρεσιών; Δυστυχώς όχι… Τότε τι μας κάνει να την παρουσιάζουμε πρώτη τούτη την πηγή και θα την παρουσιάζαμε πρώτη ακόμα και αν μιλούσαμε για τις πηγές όλης της χώρας;

1^ον: Μόλις φτάσει κάποιος στον μικρό (σε ύψος μικρό) καταρράκτη στα ριζά του βουνού αντιμετωπίζει ένα θέαμα πραγματικά ξεχωριστό: ένα ορμητικό ρεύμα νερού από τον καταρράκτη αλλά και από διπλανά σημεία δημιουργεί τελικά ένα ποτάμι θερμού νερού. Τώρα νοιώθουμε την μεγάλη ενέργεια του εσωτερικού της γης. Αν ακόμα συνειδητοποιήσει κανείς ότι βρίσκεται μπροστά στην μεγαλύτερη παροχή θερμής-ιαματικής πηγής σε ολόκληρη την Ευρώπη, δεν μπορεί παρά να αισθανθεί δέος για την δύναμη της φύσης… Σύμφωνα με τον δρ. γεωλόγο κ. Ζήση Αγγελίδη (τον σημαντικότερο γνώστη των θερμών πηγών στην χώρα μας) η παροχή της Πηγής Θερμοπυλών αγγίζει τα 1.000 κυβικά μέτρα την ώρα !!! Είναι τόσο πολύ αυτό το νερό; Αν υπολογίσουμε ότι μία πισίνα ιαματικού νερού διαστάσεων 70-100 τ.μ. μπορεί να λειτουργήσει ικανοποιητικά με παροχή 10-15 κ.μ./ώρα (στο περίπου) και να εξυπηρετήσει ας πούμε 20 άτομα ταυτόχρονα, τότε οι περίπου 100 τέτοιες πισίνες που μπορεί να υποστηρίξει αυτό το …θερμό ποτάμι, θα εξυπηρετούσαν ταυτόχρονα …2.000 λουόμενους!!! …δηλαδή …μία μικρή πόλη!!!

2^ον: Η ιστορικότητα του τόπου αυτού είναι αναγνωρίσιμη παγκοσμίως λόγω της Μάχης των Θερμοπυλών στα 480 π.Χ. και αποτελεί μαζί με τις άλλες μάχες των Ελληνο-Περσικών πολέμων καθοριστικής σημασίας γεγονότα για την εξέλιξη όχι μόνο του Ελληνισμού αλλά και όλου του δυτικού κόσμου (τουλάχιστον), καθώς η επικράτηση του πανίσχυρου Περσικού στρατού θα ακύρωνε την μεγάλη άνθηση του Ελληνικού πνεύματος τις αμέσως επόμενες δεκαετίες μετά τους νικηφόρους τελικά για τους Έλληνες πολέμους.

    Ο τόπος αυτός λοιπόν, είναι συνδεδεμένος με ένα σπουδαίο ιστορικό γεγονός, χωρίς να είναι φυσικά το μόνο, αφού και άλλες μάχες δόθηκαν στην περιοχή μιας και τα στενά των Θερμοπυλών αποτελούσαν κομβικό σημείο ελέγχου της κίνησης από βορρά προς νότο και αντίστροφα.

    Ιστορικά και μυθολογικά τα θερμά νερά συνδέονται με την ίαση και την ευεξία και πολλοί ήρωες της μυθολογίας αλλά και επιφανείς άνδρες της αρχαιότητας θα πέρασαν τον χρόνο τους προσφέροντας στον εαυτό τους αναζωογόνηση στις πασίγνωστες από τους αρχαίους χρόνους πηγές των Θερμοπυλών. Σύμφωνα με τη μυθολογία ο Ήφαιστος μετά από παράκληση της θεάς Αθηνάς δημιούργησε τις πηγές για να πλένεται και να ανακτά τις δυνάμεις του ο Ηρακλής μετά τους άθλους του.

3^ον: Υπάρχει άραγε και τρίτος λόγος που είναι τόσο σημαντικές αυτές οι ιαματικές πηγές; Απαντώ: Αν μου βρείτε άλλα θερμά νερά, τέτοιας ποσότητας, τέτοιας θερμοκρασίας (40 C), σε τέτοιο ιστορικό τόπο, να περνάνε δίπλα και κάτω από την κεντρική οδική αρτηρία της χώρας, τότε θα σας πω ότι δεν είναι τόσο σημαντικός παράγοντας καθώς δεν αποτελεί το μόνο ξεχωριστό σημείο διαφήμισης των θερμών-ιαματικών νερών της Φθιώτιδας και της χώρας ολόκληρης.

    Να όμως που αυτή τους η διέλευση και η εικόνα που αντικρύζει ο περαστικός, θα μπορούσε να αποτελεί μία πρώτης τάξης δωρεάν, συνεχή και πειστική διαφήμιση για το θερμαλιστικό δυναμικό του τόπου μας. Φυσικά η σημερινή εικόνα απέχει πάρα πάρα πολύ από την εικόνα που θα μπορούσε να δημιουργηθεί και να θαυμάζει ο περαστικός. Παρόλα αυτά και σήμερα, με αυτή την κατάσταση, η εικόνα του ιαματικού νερού με την μεγαλύτερη ποσότητα πανευρωπαϊκά, είναι εκεί και υπενθυμίζει τον πλούτο που διαθέτουμε.

    Ας δώσουμε τώρα περισσότερα στοιχεία για την πηγή και τις δυνατότητες λουτροθεραπείας στις Θερμοπύλες.
Το ιαματικό νερό προέρχεται από ένα δίκτυο 3 κυρίως θειούχων θερμοπηγών. Οι πηγές αυτές βρίσκονται πάνω στο υδροφόρο τόξο που ξεκινά από το Σμόκοβο (στα όρια Καρδίτσας-Φθιώτιδας), περνάει από τις πηγές της δυτ. Φθιώτιδας και καταλήγει στα Καμένα Βούρλα. Το βάθος του υδροφορέα είναι σύμφωνα με τους γεωλόγους στα 2.000 μ. με 3.000 μ. (Ευαγγελόπουλος, 1985).

Χημική Σύσταση:
    Η πηγή έχει θερμοκρασία 40 βαθμούς Κελσίου και το νερό θεωρείται υπέρθερμο Cl- Na- K- HS-Br-CO₂ υποτονικό, ιαματικό νερό. Η παρουσία του χημικού στοιχείου Θείο είναι έντονη καθώς είναι εμφανής η μυρωδιά του υδροθείου(οσμή κλούβιου αυγού) στην περιοχή αλλά και ορατή η απόθεση υποκίτρινου ιζήματος από θειάφι κατά μήκος της ροής του θερμού νερού. Στον επόμενο πίνακα παριστάνονται μετρήσεις βασικών χημικών συστατικών σε διαφορετικές χρονικές στιγμές από διάφορους ερευνητές (πηγή: Μαννασής Μήτρακας, Πανελλήνιο Συνέδριο Υδροθεραπείας Λαμία 1998).
 

Παράμετρος	Μήτρακας 1997	Minissale 1989	Dominco 1975	EOT 1966
Na+	2.601	2.392	2.388	1.979
K+	121	105	136	172
Ca2+	633	548	493	524
Mg2+	199	191	182	185
Cl-	4.952	4.473	4.379	3.945
HCO3-	952	952	898	721
SO4-	434	509	417	398
HS-	0,50	-	-	0.46

Ενδείξεις Λουτροθεραπείας

    Οι παθήσεις για τις οποίες συνίσταται η χρήση του νερού είναι Ρευματικές, Αρθριτικές, Γυναικολογικές, Δερματικές (πηγή: Ελληνικός Θερμαλισμός-Ιαματικός Τουρισμός, έκδοση του Συνδέσμου Ιαματικών Πηγών Ελλάδος).

Σύντομο ιστορικό της λουτροθεραπείας:
Φαίνεται ότι η λουτροθεραπεία ξεκίνησε σε οργανωμένη μορφή το 1935 όταν κατασκευάστηκε ένα υδροθεραπευτήριο που περιείχε 20 λουτήρες ατομικούς και τρεις πισίνες. Φτιάχτηκαν και δύο ξενοδοχεία, αρχικά το "Ασκληπιός" και αργότερα, την δεκαετία του 1980 το "Αίγλη" το οποίο όμως δεν λειτούργησε ποτέ...
Στα τέλη του 19ου αιώνα υπάρχουν αναφορές ότι οι λουόμενοι έκαναν το μπάνιο τους εντός φυσικού σπηλαίου και έμεναν σε πρόχειρα παραπήγματα (Δαλέζιος, 1981, Παπαγεωργίου, 2009). Την δεκαετία του 1910 οι λουόμενοι έφταναν τους 2.000 τον χρόνο και εξυπηρετούνταν από δύο κολυμβητικές δεξαμενές ενώ υπήρχαν και 30 ενοικιαζόμενα δωμάτια στον ομώνυμο διπλανό οικισμό (Παπαμάρκου, 1916, Παπαγεωργίου, 2009). 


Στην περιοχή λειτουργούσε νερόμυλος όπως αποδεικνύεται από περιγραφή Γερμανού περιηγητή:

Η ανάρτηση θα συνεχίσει να εμπλουτίζεται ....

Ποιες είναι οι Ιαματικές Πηγές Στην Φθιώτιδα;

    Τα θερμά νερά κάνουν την εμφάνιση τους σε πολλές θέσεις εντός του νομού της Φθιώτιδας. Αν παρατηρήσει κανείς πιο προσεκτικά στον χάρτη θα διαπιστώσει ότι υπάρχουν περιοχές εμφάνισης περισσότερων από μίας πηγών με θερμά νερά. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι στις περιοχές υπάρχουν ρήγματα κατά μήκος των οποίων εμφανίζονται διαδοχικές αναβλύσεις.

   Στον επόμενο χάρτη που κατασκευάσαμε, φαίνονται οι περιοχές με διαπιστωμένα ιαματικά ύδατα και το πλήθος των πηγών ανά περιοχή.

 

    Στον πιο πάνω χάρτη ο οποίος απεικονίζει το ανάγλυφο του εδάφους παρατηρούμε ότι οι πηγές εμφανίζονται σε σημεία όπου αρχίζει η πεδιάδα και τελειώνει κάποια πλαγιά. Είναι θέσεις στις οποίες προφανώς βρίσκονται γεωλογικά ρήγματα.
   Στο επόμενο σχήμα φαίνονται τα ρήγματα των περιοχών Καλλίδρομου και Οίτης τα οποία δίνουν τις ιαματικές πηγές από την Παλαιοβράχα και τα Λουτρά Υπάτης ως του Καλλίδρομου, Θερμοπύλων και Καμένων Βούρλων

     Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι οι Φθιωτείς έχουν την τύχη να εμφανίζονται 4 περιοχές (ή ενότητες θα λέγαμε) με ιαματικά νερά εντός του νομού, πράγμα μοναδικό στην Ελλάδα αλλά και εξαιρετικά σπάνιο διεθνώς.

 Τις περιοχές θα μπορούσαμε να τις ταξινομήσουμε ως εξής από νότο προς βορρά:

1.  Καμένα Βούρλα: Στην περιοχή της Λουτρόπολης περιλαμβάνονται 2 εμφανή πεδία, αυτό εντός των Κ. Βούρλων με τις γνωστές ραδιούχες πηγές και το πεδίο της περιοχής Κονιαβίτη σε απόσταση 2 χλμ. δυτικά, με τέσσερις ιαματικές πηγές.

2. Θερμοπύλες-Καλλίδρομο: Περιλαμβάνονται η πηγή Θερμοπύλων και οι πηγές Καλλίδρομου που βρίσκονται 5 χλμ. δυτικά.

3.Υπάτη-Πλατύστομο-Παλαιοβράχα-Αρχάνι: Οι 4 αυτές θέσεις, σχετικά κοντά η μία στην άλλη σχηματίζουν ένα τετράγωνο όπως φαίνεται και στον χάρτη. Βρίσκονται δε, στις δύο πλευρές της άνω λεκάνης του Σπερχειού ποταμού.

4. Καίτσα-Εκκάρα: Οι δύο αυτές πηγές βρίσκονται στο βόρειο τμήμα του νομού, σχετικά κοντά στον Δομοκό και μαζί με άλλες δύο πηγές οι οποίες βρίσκονται στον νομό Καρδίτσας (οριακά κοντά στα σύνορα με την Φθιώτιδα) τις πηγές Σουλαντά και Σμοκόβου, σχηματίζουν μία ακόμη περιοχή συγκέντρωσης ιαματικών πηγών.

     Εάν χρησιμοποιήσουμε τον πιο σύγχρονο και γενικό όρο Θερμαλισμός (θα μπορούσαμε να τον ορίσουμε ως την γενικότερη χρήση και σχέση του θερμού νερού με τον άνθρωπο), θα λέγαμε ότι η πιο πάνω ομαδοποίηση μας βοηθάει να ορίσουμε και να καθορίσουμε 4 Θερμαλιστικές Περιοχές στον νομό Φθιώτιδας. Δεν θα μπορούσαμε να τις ορίσουμε κατά την γνώμη μου ως Θερμαλιστικά Πάρκα καθώς ακόμη και σε περιπτώσεις που αυτές βρίσκονται σε μικρή απόσταση μεταξύ τους (Θερμοπύλων-Καλλίδρομου και Καμ. Βούρλων-Κονιαβίτη) τα εμπόδια που έβαλε ο άνθρωπος όπως οι οδικοί άξονες και οι οικοδομές, κάνουν αδύνατο τον χαρακτηρισμό αλλά και την μελλοντική εξέλιξη τους σε Πάρκα Θερμαλισμού.

    Θα αναρωτηθεί κανείς αν έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία η πιο πάνω εξέταση του "ορθού" χαρακτηρισμού, αν θα μιλήσουμε για Πάρκο ή Περιοχή. Και όμως πιστεύω πως έχει καθώς μέσα από τον χαρακτηρισμό μπορείς να ορίσεις και τους τρόπους ανάπτυξης των περιοχών. Δηλαδή υποδηλώνεται και μία φιλοσοφία ανάδειξης του θερμαλιστικού δυναμικού μίας περιοχής.

    Να δώσω ένα παράδειγμα: Φανταστείτε μία διαφορετική χάραξη του αυτοκινητόδρομου στην περιοχή των Θερμοπύλων η οποία θα επέτρεπε μία ενοποίηση των πηγών Θερμοπύλων και Καλλίδρομου. Μία ενοποίηση π.χ. μέσω μίας διαδρομής ήπιας διέλευσης μέσα από πάρκα, θεματικά όπως ιστορικά, γεωλογικά, αναψυχής. Έτσι θα υπήρχε μία ενοποίηση δυο πεδίων με θερμά νερά και θα δημιουργούνταν ένα μεγάλο Πάρκο Θερμαλισμού όπως ορίζεται άλλωστε και διεθνώς κα εμφανίζεται σε πολλές περιοχές ανά τον κόσμο οι οποίες έχουν αναπτύξει τον θερμαλισμό σε υψηλά επίπεδα.      

    Πάντως σε κάθε περίπτωση η ύπαρξη αυτών των 4 περιοχών σε έναν και μόνο νομό είναι εντυπωσιακή και στις επόμενες αναρτήσεις θα προσπαθήσουμε να τις παρουσιάσουμε (ως περιοχές αλλά και μεμονωμένα για κάθε πηγή).

    Θα προσπαθήσουμε η παρουσίαση να είναι όσο πιο πλήρης γίνεται ώστε να περιέχονται α) τα χαρακτηριστικά της κάθε πηγής β) οι εγκαταστάσεις χρήσης του νερού γ) η τουριστική υποδομή της περιοχής δ) ιστορική αναδρομή ε) γενικές πληροφορίες για την ευρύτερη περιοχή και άλλα κοντινά αξιοθέατα στ) φωτογραφικό υλικό από το παρόν αλλά και το παρελθόν. Τέλος θα αναζητούμε και θα καταθέτουμε προτάσεις για την βελτίωση και την ανάδειξη των πηγών και της χρήσης τους. Προτάσεις όχι μόνο δικές μας αλλά και ανθρώπων ειδικών και ανθρώπων της κάθε περιοχής. 

    Έχουμε διαπιστώσει ότι παρά το αυξανόμενο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια, των Ελλήνων αλλά και των ξένων επισκεπτών για τα ιαματικά λουτρά, δεν υπάρχει ένας ιστοχώρος ο οποίος να περιλαμβάνει ένα σύνολο πληροφοριών όλων των κατηγοριών, για τις ιαματικές πηγές της Φθιώτιδας. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και αρκετά άτομα τα οποία ασχολούνται επιμορφωτικά και ερευνητικά με τα ιαματικά νερά του τόπου μας και αρκετές φορές που μου έχει ζητηθεί να βοηθήσω με πληροφορίες, διαπιστώνω ότι πρέπει να μαζευτούν αυτές από δω και από κει καθώς δεν έχουν συλλεχθεί και οργανωθεί συστηματικά.

    Ε, ελπίζω τούτη εδώ η προσπάθεια να καλύψει αυτό το κενό με ικανοποιητικό τρόπο! Σίγουρα όμως χρειάζεται χρόνος, ώστε να γίνεται συνεχής εμπλουτισμός των ενοτήτων. Όρεξη πάντως υπάρχει...!

Δημήτρης Μακρυνίτσας 

 

ΙΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ: Μία τόσο ξεχωριστή συγκέντρωση ιαματικών πηγών σε μία περιοχή
                                                                                                      Εισαγωγικό  σημείωμα

Ο νομός αυτός της Κεντρικής Ελλάδας παρουσιάζει έντονο γεωλογικό ενδιαφέρον. Είχε την τύχη να δεχθεί σημαντικές γεωλογικές μεταβολές στο απώτερο παρελθόν με αποτέλεσμα την δημιουργία ρηγμάτων-εξόδων θερμού νερού προς την επιφάνεια. 

Καθοριστικός παράγοντας για την θέρμανση του νερού στα βαθύτερα στρώματα του υπεδάφους φαίνεται να είναι η ύπαρξη του ηφαιστείου των νησιών Λιχάδες. Το ηφαίστειο αυτό διαθέτει μία υπόγεια λεκάνη μάγματος η οποία θερμαίνει όλα τα πλησιέστερα πετρώματα που βρίσκονται από πάνω. Έτσι το νερό όταν βρίσκεται σε μεγάλα βάθη θερμαίνεται τόσο πολύ ώστε στην ουσία εξαερώνεται σε πολλές περιπτώσεις και οδηγείται μέσω ρηγμάτων στην επιφάνεια.

Κατά την άνοδο του το θερμό νερό καταφέρνει να διαλύσει διάφορα χημικά συστατικά που συναντά όπως πολλά μέταλλα (νάτριο, κάλιο, σίδηρος, μαγγάνιο, βόριο) αλλά και αμέταλλα (ιώδιο, θείο, χλώριο, βρώμιο, φθόριο) τα οποία βρίσκονται με την μορφή ιόντων (φορτισμένων σωματιδίων, θετικά ή αρνητικά). Η παρουσία τους γίνεται αισθητή και από τα χρώματα των ιζημάτων που αφήνουν στις ιαματικές πηγές αλλά και από τις οσμές των εκλυόμενων αερίων.

Το θερμό νερό έχει ευεργετική δράση στον οργανισμό του ανθρώπου ενώ και τα χημικά στοιχεία με την βοήθεια του θερμού νερού που ανοίγει τους πόρους του δέρματος εισέρχονται εντός του δέρματος και προσφέρουν οφέλη στον οργανισμό. Η άνωση που ασκείται στον λουόμενο είναι ο τρίτος παράγοντας ο οποίος δρα ευεργετικά καθώς βοηθάει να γίνεται κίνηση με μειωμένες τριβές και μικρότερες καταπονήσεις. Όμως η αναψυχή, η ευεξία που προσφέρει η ιαματική λουτροθεραπεία, είναι επίσης σημαντική, δίνοντας μία αίσθηση ανώτερη από αυτή του θαλασσινού μπάνιου.

Η Φθιώτιδα είναι μία περιοχή με μοναδική συγκέντρωση θερμών νερών, τα οποία έχουν και διαφοροποιημένη σύσταση όπως και διαφοροποιημένη θερμοκρασία.

Στόχος μου είναι να παρουσιαστεί αυτός ο θερμαλιστικός πλούτος του νομού με τρόπο επιστημονικό ώστε να είναι τα στοιχεία αξιόπιστα, αλλά και με προσιτή γραφή ακόμη και για τον αδαή περί των ιαματικών νερών.

Η αγάπη μου για τα θερμά νερά και οι γνώσεις μου για αυτά, ξεκινούν από τον τόπο που μεγάλωσα και ζω, τα Καμένα Βούρλα, που ταύτισαν την ύπαρξη τους σαν κωμόπολη (ως το 1964) και σαν Λουτρόπολη από τότε ως σήμερα, με τα ιαματικά νερά. Ο οικογενειακός ξενώνας που επί 40 χρόνια λειτουργούσε (από τη δεκαετία του 60 ως το 1998) με μεγάλο μέρος της πελατείας τους λουόμενους στο ιστορικό υδροθεραπευτήριο Ασκληπιός ήταν ένα ακόμη βίωμα της σπουδαιότητας των νερών αυτών. Αργότερα οι σπουδές μου ως χημικός, η ενασχόληση με τα κοινά αλλά και η συμμετοχή μου για 4 χρόνια στον Σύνδεσμο Ιαματικών Πηγών Ελλάδος ως εκπρόσωπος του δήμου μας (Δήμος Μώλου-Αγ. Κων/νου με έδρα τα Κ. Βούρλα) μεγάλωσαν και επέκτειναν το ενδιαφέρον και τις γνώσεις μου. Ειδικότερα η συμμετοχή μου στο Δ.Σ.  της Αναπτυξιακής Θερμαλιστικής Εταιρείας του Συνδέσμου (2012-2014) χρονικό διάστημα στο οποίο πραγματοποιήθηκαν πάνω από 30 αναγνωρίσεις ιαματικών πηγών ανά την Ελλάδα βοήθησαν να γνωρίσω ακόμη καλύτερα τις ιαματικές πηγές.

Θα προσπαθήσω λοιπόν να γίνει αυτός ο ιστότοπος όσο πιο πλήρης γίνεται σχετικά με την παρουσίαση των θερμών νερών σε όλη την έκταση του νομού.

Απλά θα πάρει χρόνο… γι αυτό υπομονή…καθώς το καλό πράγμα αργεί να γίνει!  

Δημήτρης Μακρυνίτσας